Bij het lezen van het bericht over het voornemen om, 80 jaar na de Tweede Wereldoorlog, een oorlogsmonument op het dorpsplein in Schalkhaar te plaatsen, heb ik in eerste instantie enthousiast gereageerd en de gedachte gekregen om dat initiatief met een donatie te ondersteunen.

Ingezonden door: Herman Sonnenberg sr.

SCHALKHAAR – Maar terugkijkende in de tijd, 75 jaar na 1945, in 2020 kreeg ik er min of meer een schuldgevoel door: dat hadden wij, onze en de volgende generatie, moeten doen. Dat nare gevoel kon ik in 2020, 75 jaar later, enigszins in gedachten goed maken. Ik kreeg toen een mailtje van een medewerker van de erebegraafplaats op de Holterberg met de tip dat er in april twee maquettes, éen op Brinkgreven en één op de Kon. Wilhelminalaan zouden worden onthuld.

Ik ben toen naar het infocentrum in Holten gegaan en heb daar wat informatie opgedaan met de bedoeling om deze geplande onthulling op film vast te leggen. Met de uitnodiging die ik in maart 2020 kreeg, besloot ik om twee oude dorpsgenoten mee te nemen en de laatste rustplaatsen van deze bevrijders op film vast te leggen. Waarom deze twee? De reden is dat er tijdens de drie dagen dat de ‘slag om Schalkhaar’, zo staat het beschreven, duurde 48 Canadese bevrijders zijn gesneuveld.

Van deze 48 gesneuvelden is van twee jonge soldaten de locatie bekend waar zij voor ons het leven hebben gelaten. Dertig dagen voor het einde van de oorlog, na hun vertrek uit Canada naar Engeland en vandaar naar één van de landingsstranden in Frankrijk. Dit en meer ging er bij de onthulling van de maquettes door me heen. En in het bijzonder bij het zien van de maquette op de Kon. Wilhelminalaan. Een jonge knaap, met vrolijk gezicht, die al deze oorlogsellende heeft meegemaakt.

En dan zo kort voor het eind er niet meer te zijn, een brok in mijn keel… Vanaf dat moment heb ik mij voorgenomen om ieder jaar op 10 april, zo lang ik leef, een bloem bij de maquette, op deze plek aan de Kon. Wilhelminalaan te leggen. Ik heb het tot op heden gedaan en blijf het beslist daar ieder jaar op 10 april doen, om onze bevrijding met een bloem te gedenken.

Het woord daar in het rood geschreven, is bedoeld als een link naar wat de uitleg is van het bericht over het op te richten oorlogsmonument waarin onder andere stond dat de huidige locatie aan de Kon. Wilhelminalaan voor een stille tocht voor de verkeersveiligheid ongeschikt is.

Tip mijnerzijds: plaats boven de halve molensteen een wereldbol. Op die bol 48 foto’s [die zijn er in het infocentrum in Holten] van deze merendeels jonge bevrijders van ons dorp. Dit met een verwijzing vanuit Canada, Engeland naar Schalkhaar. Naast het monument bijvoorbeeld een infobord met de namen van de gesneuvelde bevrijders. De kosten zullen er niet veel anders van worden.

Zó of op een andere manier, maar wel gericht op de bevrijding van ons dorp, het monument te realiseren, is gerichter dan een na 80 jaar eigenlijk nietszeggend monument, zoals nu het plan is dat het zou moeten worden.