Herinneringen aan de oorlog in en de bevrijding (10 april 1945) van ons dorp zijn soms huiveringwekkend, maar over het algemeen kijkt de Schalkhaarse jeugd van toen terug op een avontuurlijke en zelfs romantische bezettingstijd. Ter gelegenheid van 60 jaar bevrijding maakten dorpsgenoten Rudy Brouwer, Herman Kogelman, Ben Kooiman, Richard Schrijver en Herman Sonnenberg in 2005 een boek: ‘Omzien, herinneringen aan Schalkhaar in oorlogstijd’. Ze interviewden talloze dorpsgenoten die de oorlog en de bevrijding van ons dorp toentertijd van dichtbij hebben meegemaakt en verzamelden bovendien originele dagboeken. Een aantal van de in 2005 gepubliceerde verhalen/interviews is hieronder ook online te lezen.
Henk Beltman: ‘De oorlog had iets avontuurlijks, je zag totaal geen gevaar’
‘Opstaan, het is oorlog!’ Het zijn de woorden van z’n vader die Henk Beltman (1933) nu, bijna 65 jaren later, nog af en toe door de gedachten schieten. Als 6-jarig jochie werd hij tijdens de inval van de Duitsers met die korte mededeling uit …
Lees verder ->
Anna Verwoolde-Venneman: ‘Op 10 april verlost van Duitse bezetter en een baby’
Op 6 juni 1944, de datum die de geschiedenisboeken in zou gaan als D-Day, startten de geallieerden hun grootscheepse invasie in Normandië. Feitelijk was dat het begin van een fase waarmee het einde van de Tweede Wereldoorlog werd ingeluid. Een datum die …
Lees verder ->
P.O.B. bezorgt Schalkhaar ongunstige naam
De naam van ons dorp is voor veel landgenoten die de bezetting hebben gemaakt een beladen plaatsnaam. Voor hen is ‘Schalkhaar’ nog altijd synoniem voor de plek waar een nationaal-socialistisch getinte en naar Duits model ingerichte nazistische opleiding, het Politie Opleidings Bataljon (P.O.B.), was …
Lees verder ->
Henk Koning: ‘Als jong ventje vond ik het allemaal hoogst interessant’
‘Bij buurman Beekhuis lag ’t lijk van een Canadese militair pal voor de deur. De buurman had er keurig een laken overheen gelegd; de Duitsers trokken dat witte doek er schaamteloos vanaf. Van de bezetter mocht iedereen de dode Canadees zien. Pure …
Lees verder ->
Piet Verwoolde: ‘In al die jaren niet veel van de oorlog gemerkt’
De herinneringen aan het verleden laten Piet Verwoolde (1921) stilaan in de steek. Met gefronste wenkbrauwen – én de wilskracht die al zijn hele leven tekende – haalt hij op een regenachtige woensdagochtend moeizaam flarden uit zijn 83-jarige geheugen terug.
Lees verder ->
Miny Brandwagt: ‘Vader heeft zijn leven voor ons gewaagd’
‘Op dát moment stond je daar niet zo bij stil’, realiseert ze zich nu, ruim zestig jaren later. ‘Toen vond je alles heel gewoon; dat het liep zoals het liep. Dat het leven z’n gangetje ging.’ Ondanks de oorlog had Miny Brandwagt (1932) een onbezorgde …
Lees verder ->
Toos Braam: ‘Canadese Bob kon altijd zo mooi op zijn gitaar spelen’
Bedachtzaam loopt ze naar een laatje in het statige wandmeubel. Haar vingertoppen schuiven voorzichtig een vergeeld prentje tevoorschijn uit een oude agenda. Toos Braam (1927) glimlacht. Vlinders in haar buik lijken binnen een paar seconden zestig jaren terug te fladderen in de …
Lees verder ->
Gerrit Klein Hofmeijer: ‘De Duitsers waren nog wel gek met de boeren’
Het middaguur moet nog slaan. Vrouwlief biedt koffie aan. Maar: ‘Doe mij maar een borrel’, glimlacht Gerrit Klein Hofmeijer (1922) ondeugend. De platte pet schuin op het voorhoofd. ‘Nee, die bevrijding van Schalkhaar had ik me heel anders voorgesteld: makkelijker. Jongen, die moffen …
Lees verder ->
Rinus Brouwer: ‘Enige vervelende was dat ik voor de Duitsers moest werken’
‘Eenmaal aangekomen op het station in Deventer, stonden drommen jonge mannen te wachten. Samen met hen werd ik de treinen in gedreven. Allemaal gezonde Hollandse knapen; afgevoerd met angstige blikken in hun ogen. Kort op elkaar gedrukt. De sfeer was …
Lees verder ->